Zwolniłam się, nie wiedząc, że jestem w ciąży
W wyniku porozumienia stron stosunku pracy rozwiązaliśmy moją umowę o pracę, po czym okazało się, że jestem w ciąży. Co teraz?
Ustawodawca ograniczył jedynie swobodę działania pracodawcy w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy z kobietą, która z uwagi na ciążę bądź przebywanie na urlopie macierzyńskim jest szczególnie chronionym pracownikiem.
Za dopuszczalne uznaje się rozwiązanie umowy o pracę z pracownicą za porozumieniem stron. W przypadku, gdy w chwili zawierania porozumienia pracownica nie miała wiedzy o pozostawaniu w stanie ciąży, istnieje możliwość uchylenia się od takiego oświadczenia woli. Zostało ono bowiem złożone pod wpływem błędu. Jeżeli jednak pracownica wiedziała o ciąży, bądź też zaszła w ciążę po zawarciu porozumienia, uchylenie się od jego skutków, tj. rozwiązania umowy o pracę, jest niemożliwe. Pracodawca może jednak, kierując się dobrą wolą, uznać porozumienie za niebyłe i „przywrócić” pracownicę do pracy.
Co w przypadku, gdy zajdę w ciążę podczas okresu wypowiedzenia złożonego przez pracodawcę, bądź dopiero wtedy dowiem się, że jestem w ciąży?
Wypowiedzenie złożone przez pracodawcę staje się bezskuteczne, gdy rozwiązanie umowy o pracę przypadłoby na dzień, w którym pracownica jest już w ciąży. Innymi słowy, okres ochronny przed zwolnieniem z pracy pracownicy ciężarnej rozciąga się również na sytuację, w której pracownica zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 czerwca 1995 r. I PRN 23/95.
Jednakże podkreślić należy, że to na kobiecie ciąży obowiązek udowodnienia, że już w okresie wypowiedzenia pozostawała w stanie ciąży. W tym celu należy udać się do lekarza i otrzymać zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciążę oraz wskazujące jego datę początkową, tj. pierwszy dzień ostatniej menstruacji. W przepisach nie ma wymogu, aby takie zaświadczenie wydał lekarz ginekolog. Rekomenduje się jednak wizytę właśnie u lekarza ginekologa, ze względu na jego specjalizację.
Pracodawca ma obowiązek cofnąć złożone oświadczenie o wypowiedzeniu umowy po otrzymaniu stosownego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego stan ciąży.
Przeczytaj także: Co ciąża zmieniła w moim życiu?
Zdarzają się jednak sytuacje, w których dochodzi do poronienia. Jeśli pracodawca wypowiedział umowę, po czym okazało się, że w tym dniu pracownica była w ciąży, ale poroniła przed upływem okresu wypowiedzenia, wypowiedzenie także jest bezskuteczne i pracodawca jest zobligowany do wycofania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy.
W przypadku, gdyby pracodawca nie cofnął wypowiedzenia, należy wnieść do sądu odwołanie od wypowiedzenia w terminie 21 dni od dnia dowiedzenia się o pozostawaniu w ciąży. Z roszczeniem uznania wypowiedzenia za bezskuteczne albo jeżeli okres wypowiedzenia minął i umowa uległa rozwiązaniu, przywrócenia do pracy lub zasądzenia odszkodowania.
Ewentualne opóźnienie w terminowym złożeniu odwołania nie musi mieć negatywnych skutków dla pracownicy. Na jej wniosek sąd może przywrócić termin do złożenia pozwu, jednak należy wówczas uzasadnić przyczyny opóźnienia.
W myśl art. 47 Kodeksu pracy pracownicy, której wypowiedziano umowę o pracę i która podjęła pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy. Jeżeli jednak pracownica poinformowała pracodawcę o fakcie pozostawania w ciąży już w okresie wypowiedzenia lub po rozwiązaniu umowy o pracę, wynagrodzenie przysługuje od chwili powiadomienia.
Co w przypadku, gdy to ja złożyłam wypowiedzenie?
Szczególną ochroną objęta jest również pracownica, która nie wiedząc jeszcze, że jest w ciąży, złożyła oświadczenie woli zmierzające do rozwiązania umowy o pracę. Wówczas może się uchylić od skutków tego oświadczenia. Jednak pod warunkiem, że faktycznie w dniu złożenia wypowiedzenia była już w ciąży. Możliwość taką przewidział Sąd Najwyższy, np. w wyroku z dnia 19 marca 2002 r. sygn. I PKN 156/01.
Doradzamy, by nie czekać z wizytą u pracodawcy i przedłożyć mu zaświadczenie w najbliższym możliwym terminie.
Wskazać należy, że pracodawca musi wyrazić zgodę na cofnięcie wypowiedzenia. Jednakże, w razie braku aprobaty pozostaje złożenie odwołania do sądu w terminie 21 dni od dnia dowiedzenia się o stanie ciąży. Analogicznie jak w wyżej opisanym przypadku.
Co zatem takie oświadczenie powinno zawierać?
- dane pracownika;
- datę zawarcia wypowiedzianej umowy o pracę;
- datę złożenia wypowiedzenia, które ma być cofnięte;
- wyraźną wolę cofnięcia wypowiedzenia;
- przyczyny cofnięcia wypowiedzenia;
- dowody uzasadniające ww. przyczyny (zaświadczenie o stanie ciąży).
Powyższy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny. Zamieszczonych w nim treści nie należy traktować jako porady prawnej w konkretnej sprawie ani źródła prawa. W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji lub indywidualnej porady prawnej z gwarancją odpowiedzialności, należy skontaktować się z prawnikiem.
Autorką artykułu w pierwszej wersji była Kinga Skibińska-Moskała
Zdjęcie: Pexels.com
