Czego szukasz

Nadgodziny w ciąży? – szczególna ochrona warunków pracy

Wyjazdy służbowe, nadgodziny, „nocki” i zdecydowanie zbyt wiele czasu spędzonego przed komputerem. Jesteś w ciąży i tak wygląda Twoja praca? Razem z Agatą sprawdź, czy to zgodne z prawem. 

To tylko parę dni

– Nigdzie nie pojedziesz, jesteś w 6 miesiącu i jeśli twój szef nie wie, że nie możesz latać i nie ma prawa cię nigdzie wysyłać w delegację, to sam z nim pogadam – wyraził swoje zdanie Piotrek. Agata wróciła po 10 godzinach w pracy, blada i zmęczona, a na dzień dobry albo raczej dobry wieczór powiedziała mężowi, że dostała polecenie wyjazdu na delegację do centrali banku we Francji.
– Piotrek, ale ja nie mogę odmówić – to polecenie służbowe, zapytam lekarza na jutrzejszej wizycie, może mi pozwoli lecieć, to tylko 4 dni.
– Agata, nawet nie zadawaj takich idiotycznych pytań, bo to tak, jakbyś go jeszcze zapytała czy dobre jest dla ciebie ślęczenie przed kompem po 10 godzin.
– Wiesz, on chyba się domyśla, że nie jest łatwo, bo nigdy nie mogę umówić się na badania w normalnych godzinach tylko zawsze, jako ostatnia pacjentka. Muszę się na spokojnie zastanowić, co mam powiedzieć szefowi, żeby zrozumiał, że tym razem na pewno nie pojadę na delegację. Tylko czy faktycznie mogę powiedzieć: nie?

Delegacje

Zakaz delegowania pracownicy w ciąży poza miejsce pracy określony w art. 178 § 1 zd. 2 ma charakter względny – tj. jeśli pracownica wyrazi zgodę na podróż służbową, wówczas może zostać delegowana. Pomimo, że nie określono, w jakiej formie zgoda na delegację powinna być udzielona przez pracownicę w ciąży, sugerujemy wyrażanie bądź niewyrażanie zgody w formie pisemnej, za każdym razem, gdy pracownica otrzyma propozycję delegowania. Co to w praktyce znaczy „delegowanie poza stałe miejsce pracy”? Uznaje się, że dotyczy to sytuacji, gdy zakład pracy powierza pracownikowi wykonywanie pracy poza miejscowością, w której jest on stale zatrudniony. 

Nadgodziny

Kodeks pracy przewiduje bezwzględny zakaz pracy pracownic w ciąży w godzinach nadliczbowych (patrz: art. 178 § 1 zdanie 1 Kodeksu pracy) nawet wówczas, gdyby pracownica wyraziła na to zgodę. 8 godzin to maksymalna dobowa norma czasu pracy kobiety ciężarnej, niezależnie od systemu czasu pracy, który ją obowiązuje. Oznacza to, że pracownicy w ciąży, pomimo obowiązującego ją systemu czasu pracy, w którym dzienny wymiar czasu pracy przewyższa 8 godzin, należy się takie samo wynagrodzenie jakie by otrzymywała, gdyby świadczyła pracę w pełnym wymiarze, a nie pracując „tylko” 8 godzin.

Praca w nocy

Praca w porze nocnej obejmuje 8 godzin między 21:00 do 7:00 dnia następnego, ale to pracodawca w regulaminie pracy wskazuje, które 8 z 10 godzin wymienionych w ww. przepisie stanowią u niego porę nocną. Kodeks pracy bezwzględnie zakazuje zatrudniania kobiet w ciąży w porze nocnej, z uwagi na konieczność ochrony zdrowia płodu oraz kobiety w ciąży. Pracodawca w żadnym wypadku nie ma prawa do wydania polecenia kobiecie w ciąży do pracy w porze nocnej, nawet w przypadku, gdyby wyraziła ona na to zgodę.

Interesują Cię kwestie prawne związane z macierzyństwem?

Zapisz się do naszego newslettera i otrzymaj cały zestaw prawnych artykułów na każdy etap macierzyństwa.

Zapisując się na newsletter, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych na zasadach określonych w polityce prywatności. W każdej chwili zgodę możesz wycofać.

System przerywanego czasu pracy

Podobnie jak w przypadku delegacji, zakaz pracy pracownicy w ciąży w systemie przerywanego czasu pracy jest zakazem względnym, tj. jest on dozwolony jedynie w przypadku, gdy pracownica udzieli zgody na pracę w tym systemie. Zgodnie z art. 139 § 1 Kodeksu pracy, w przypadku, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu (pracownik musi wiedzieć z góry, że danego dnia będzie pracował w ramach przerywanego czasu pracy), przewidującego nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwy nie wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju.

Praca przy monitorze

Zgodnie z wyżej powołanym rozporządzeniem, kobiety w ciąży mogą pracować przy monitorach ekranowych przez maksymalnie 4 godziny na dobę. Pozostała część etatu powinna przypadać na wykonywanie innych czynności zgodnych z kwalifikacjami pracownicy. Podkreślić należy, że przywilej pracy przy monitorach ekranowych przez maksymalnie 4 godziny na dobę nie przysługuje kobietom karmiącym. 

Chcesz wiedzieć więcej? Pobierz nasz bezpłatny ebook, przygotowany wspólnie z Kancelarią Frączyk & Partnerzy.

Spodobał Ci się artykuł? Podziel się z innymi:
Radca prawny i członkini Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie. Absolwentka prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Świadczy usługi zarówno doraźnego, jak i stałego doradztwa prawnego na rzecz podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych na obszarze województwa małopolskiego i śląskiego. Prywatnie pasjonatka narciarstwa alpejskiego i Les Mills BODYPUMP® oraz wielbicielka psów.
Chcę otrzymywać inspiracje, pomysły i sugestie jak pracować i nie zwariować.
Newsletter wysyłamy raz na 2 tygodnie